Darmproblemen, Dysbiose en het Effect op de Werking van de Darmen van het Paard
De darmen van het paard zijn een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel. In de darmen worden vezels, vanuit ruwvoer, omgezet tot vluchtige vetzuren die het paard van energie voorzien. Deze vezels worden door micro-organismen in de darmen gefermenteerd. De micro-organismen in de darmen noemen we ook wel de darmflora of het microbioom. Voeding heeft effect op de samenstelling van het microbioom en heeft hierdoor invloed op de gezondheid en werking van de darmen, omdat een gezond microbioom onderdeel uitmaakt van een goed functionerende darm. Wanneer het rantsoen daarom niet aansluit op de behoeften van het paard en uit balans is, kan dit zorgen voor verschillende gezondheidsproblemen. In deze blog worden verschillende darmproblemen besproken en wat voor effect voeding heeft op de darmen van het paard.
Het Microbioom: In het Kort
In de dikke darm en blinde darm van het paard bevindt zich het microbioom. Het microbioom bestaat onder andere uit bacteriën en schimmels. Het microbioom is dus verantwoordelijk voor de fermentatie van vezels, afkomstig van het ruwvoer en voorziet het lichaam van energie 1. Omdat 60 tot 70% van de dagelijkse totale inname van energie afkomstig is van de fermentatie van vezels, is een goed functionerende darm en microbioom erg belangrijk voor het paard 2. Wanneer het microbioom uit balans raakt, bijvoorbeeld door het voeren van een rantsoen dat niet in balans is, dan heeft dit een negatief effect op de werking en gezondheid van de darmen. Door een zogenaamde disbalans, waarbij specifieke soorten bacteriën en schimmels de overhand nemen, neemt het aantal ‘goede’ micro-organismen in de darmen af 3. Dit heeft uiteindelijk een negatief effect op de darmen van het paard en kan leiden tot verschillende darmproblemen.
Darmproblemen bij Paarden als Gevolg van een Dysbiose
Wanneer het voer de maag van het paard passeert, komt het vervolgens in de dunne darm, dikke darm en blinde darm terecht. Zoals hierboven beschreven vindt in de dikke en blinde darm de fermentatie van vezels plaats. Wanneer de compositie van het microbioom verandert vinden problemen zich vooral plaats in dit gedeelte van het spijsverteringsstelsel.
1. Verzuring in de Darmen van het Paard
Bij een dysbiose neemt het aantal melkzuur producerende micro-organismen toe. Door een verhoogde productie van melkzuur, wordt de omgeving in de darmen zuurder en daalt de pH waarde 4. De zogenaamde goede bacteriën en schimmels kunnen niet overleven in een zure omgeving en sterven hierdoor af. Hierbij scheiden deze micro-organismen toxines uit. De zure omgeving schaadt de darmwand waardoor deze toxines in de bloedbaan worden opgenomen. Dit heeft een negatief effect op de gezondheid op het paard, omdat deze toxines verschillende ontstekingen in het lichaam kunnen veroorzaken 5. Verzuring in de darmen kan ervoor zorgen dat, door de schade die het aanricht aan de darmwand, voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Daarnaast zorgt verzuring op een hogere kans op het ontstaan van zweren in de darmen en verdere spijsvertering. Het kan ook een negatief effect hebben op de werking van het immuunsysteem van het paard. Symptomen van verzuring in de darmen zijn: verminderde eetlust, het ontstaan van zweren in de darmen, koliek symptomen, verminderde prestaties en vatbaarder zijn voor hoefbevangenheid en koliek.
2. Koliek
Een veel voorkomend darmprobleem bij paarden is koliek. Koliek wordt beschreven als (hevige) buikpijn. Er zijn verschillende soorten koliek, met verschillende oorzaken.
Gaskoliek wordt veroorzaakt door de ophoping van gas in de darmen. Normaal wordt gas afgevoerd door het spijsverteringsstelsel maar bij gaskoliek hoopt gas op in darmen. Een ophoping van gas in de darmen wordt veroorzaakt wanneer er een verstopping zit waardoor het gas de darmen niet uit kan. Daarnaast kan gaskoliek ook ontstaan wanneer een paard een rantsoen gevoerd krijgt dat een te hoge hoeveelheid niet-structurele koolhydraten, zoals suiker en zetmeel, bevat 6. Omdat het spijsverteringsstelsel een te grote hoeveelheid niet kan verteren, passeert een deel van deze koolhydraten de vertering en komt in de darmen terecht waar het wordt gefermenteerd door de micro-organismen. Dit zorgt, naast een verhoogde productie van lactaat en een daling van de pH waarde, ook voor een overmatige productie van gas 6. Deze hoge productie van gas zorgt daarom voor het ontstaan van gaskoliek. Symptomen van koliek zijn: verminderde eetlust, slomer gedrag, kijken naar de buik of slaan of bijten naar de buik, rollen, zweten en een verhoogde ademhaling en hartslag.
3. Mestwater
Mestwater is een probleem wat vaker voorkomt bij paarden. Hierbij hebben paarden last van mest dat water bevat. Dit probleem is niet het zelfde als dunnere mest of diarree, waarbij de mest zelf niet het zelfde is als normale mest. Bij mestwater vormen er goede mestballen maar wordt er met de mest, of na het mesten, water uitgescheiden. Dit probleem is niet levensbedreigend maar is abnormaal en ook vervelend voor het paard omdat het een ongemakkelijk gevoel kan geven. De precieze oorzaak is niet altijd te achterhalen, maar studies suggereren dat de oorzaak in verband ligt met voeding dat niet past bij de behoeften van het paard en zorgt voor een disbalans in het microbioom 7. Een studie uitgevoerd door Lindroth et al. (2021) toonde aan wat voor een effect voeding heeft op het ontwikkelen van mestwater. Tijdens deze studie werd het rantsoen van paarden met mestwater en zonder mestwater vergeleken, waarbij een duidelijk verschil te zien was in de hoeveelheid structurele en niet structurele koolhydraten die het paard gevoerd kreeg. Paarden met mestwater kregen in vergelijking meer suikers en zetmeel gevoerd in vergelijking tot de controle paarden, zonder mestwater. Daarnaast denkt men dat de soort ruwvoer die gevoerd wordt ook een effect heeft op mestwater. De resultaten van deze studie suggereren dat een rantsoen dat vezels bevat die weinig water op kunnen nemen in de darmen, ervoor zorgt dat het paard sneller last kan krijgen van mestwater. Voor paarden met mestwater zijn vezels die in staat zijn om meer water op te nemen belangrijk.
Overige Negatieve Effecten van een Dysbiose in de Darmen
1. Dysbiose en het Effect op het Gedrag van het Paard
Naast dat een dysbiose een negatief effect heeft op de werking van de darmen van het paard, kan het ook een negatief effect hebben op het gedrag van het paard 8. Tijdens eerdere studies, met andere diersoorten, werd aangetoond dat dieren angstig gedrag vertoonde bij een verandering van het microbioom en het ontstaan van een dysbiose. Onderzoek uitgevoerd door Destrez et al. (2015) toonde aan dat de verandering van het microbioom in verband staat met stress die zich uit in gedrag van het paard.
2. Dysbiose en de Rol bij Hoefbevangenheid.
Zoals eerder benoemd, komen bij een dysbiose toxines vrij die worden opgenomen in de bloedbaan. Onderzoekers suggereren dat deze toxines een rol spelen in het ontstaan van hoefbevangenheid. De precieze rol van deze toxines in deontwikkeling van hoefbevangenheid in de hoeven is nog niet bekend. Maar studies laten zien dat een rantsoen dat een hoge hoeveelheid suikers en zetmeel bevat, de kans op het ontstaan van hoefbevangenheid vergroot vanwege de dysbiose die het kan veroorzaken, het circuleren van toxines die vrij komen en terecht kunnen komen in de lamellen van de hoeven 5.
Hoe Ondersteun je een Gezond en Goed Functionerend Microbioom en Darmen?
Allereerst is het belangrijk het paard te voorzien van voldoende ruwvoer. De vuistregel die gebruikt wordt om te bepalen hoeveel ruwvoer een paard dagelijks nodig heeft, is dat het paard minimaal 2% van het lichaamsgewicht dagelijks in kilogram ruwvoer moet krijgen. De vezels in ruwvoer zijn essentieel voor een gezond microbioom en een goed functionerende darm.
Neem het rantsoen van je paard regelmatig onder de loep om te bepalen of het nog steeds past bij de behoeften van je paard. Hiermee voorkom je het voeren van overtollig veel zetmeel en suiker. Het is niet nodig om helemaal geen zetmeel en suiker te voeren, aangezien dit ook belangrijke koolhydraten zijn voor de productie van energie in het lichaam, maar zorg dat de hoeveelheid de je voert past bij de behoeften van het paard.
De toevoeging van een Pre & Probiotica supplement ondersteunt daarnaast ook het microbioom en de darmen van het paard. Prebiotica zijn vezels die in de darmen worden gefermenteerd door het microbioom en worden omgezet tot vetzuren met een korte keten. Deze vetzuren zijn belangrijk voor de gezondheid en werking van de darmen. Probiotica zijn levende micro-organismen die bij supplementatie in de darmen terecht komen en een gezond microbioom bevorderen. Synovium Immunomodulator bevat daarom een hoogwaardige prebiotische gist ter ondersteuning van de darmen en het immuunsysteem. Synovium Gastrosafe bevat de Prebiotica fructooligosaccharides (FOS) en door de combinatie van ingrediënten ondersteunt het de darmen en de maag van het paard.
Als jouw paard last heeft van darmproblemen en je bent opzoek naar passend voedingsadvies, is het aan te raden om advies te vragen van een nurtitionist.
Referenties
1. Dougal, K., Harris, P.A., Edwards, A., Pachebat, J.A., Blackmore, T.M., Worgan, H.J., Newbold, C.J. (2012) A comparison of the microbiome and the metabolome of different regions of the equine hindgut. FEMS Microbiology Ecology, 82(3):642-652.
2. Bergman, E.N. (1990) Energy contributions of volatile fatty acids from the gastrointestinal tract in various species. Physiological Reviews, 70(2): 567-590.
3. Boucher, L., Leduc, L., Leclère, M., Costa, M.C. (2024) Current Understanding of Equine Gut Dysbiosis and Microbiota Manipulation Techniques: Comparison with Current Knowledge in Other Species. Animals,14(758):1-23.
4. Julliand, V., Grimm, P. (2017) The Impact of Diet on the Hindgut Microbiome. Journal of Equine Veterinary Science, 52. doi:10.1016/j.jevs.2017.03.002
5. Tuniyazi, M., He, J., Guo, J., Li, S., Zhang, N., Hu, X., Fu, Y. (2021) Changes of microbial and metabolome of the equine hindgut during oligofructoseinduced laminitis. BMC Veterinary Research, 7(11):1-13.
6. Shirazi-Beechey, S.P. (2008) Molecular insights into dietary induced colic in the horse. Equine Veterinary Journal, 40(4):414-421.
7. Lindroth, K.M., Lindberg, J.E., Johansen, A., Müller, C.E. (2021) Feeding and Management of Horses with and without Free Faecal Liquid: A Case–Control Study. Animals, 11(2552):1-14.
8. Destrez, A., Grimm, P., Cézilly, F., Julliand, V. (2015) Changes of the hindgut microbiota due to high-starch diet can be associated with behavioral stress response in horses. Physiology and Behavior, 149: 159-164.
Het Microbioom: In het Kort
In de dikke darm en blinde darm van het paard bevindt zich het microbioom. Het microbioom bestaat onder andere uit bacteriën en schimmels. Het microbioom is dus verantwoordelijk voor de fermentatie van vezels, afkomstig van het ruwvoer en voorziet het lichaam van energie 1. Omdat 60 tot 70% van de dagelijkse totale inname van energie afkomstig is van de fermentatie van vezels, is een goed functionerende darm en microbioom erg belangrijk voor het paard 2. Wanneer het microbioom uit balans raakt, bijvoorbeeld door het voeren van een rantsoen dat niet in balans is, dan heeft dit een negatief effect op de werking en gezondheid van de darmen. Door een zogenaamde disbalans, waarbij specifieke soorten bacteriën en schimmels de overhand nemen, neemt het aantal ‘goede’ micro-organismen in de darmen af 3. Dit heeft uiteindelijk een negatief effect op de darmen van het paard en kan leiden tot verschillende darmproblemen.
Darmproblemen bij Paarden als Gevolg van een Dysbiose
Wanneer het voer de maag van het paard passeert, komt het vervolgens in de dunne darm, dikke darm en blinde darm terecht. Zoals hierboven beschreven vindt in de dikke en blinde darm de fermentatie van vezels plaats. Wanneer de compositie van het microbioom verandert vinden problemen zich vooral plaats in dit gedeelte van het spijsverteringsstelsel.
1. Verzuring in de Darmen van het Paard
Bij een dysbiose neemt het aantal melkzuur producerende micro-organismen toe. Door een verhoogde productie van melkzuur, wordt de omgeving in de darmen zuurder en daalt de pH waarde 4. De zogenaamde goede bacteriën en schimmels kunnen niet overleven in een zure omgeving en sterven hierdoor af. Hierbij scheiden deze micro-organismen toxines uit. De zure omgeving schaadt de darmwand waardoor deze toxines in de bloedbaan worden opgenomen. Dit heeft een negatief effect op de gezondheid op het paard, omdat deze toxines verschillende ontstekingen in het lichaam kunnen veroorzaken 5. Verzuring in de darmen kan ervoor zorgen dat, door de schade die het aanricht aan de darmwand, voedingsstoffen minder goed worden opgenomen. Daarnaast zorgt verzuring op een hogere kans op het ontstaan van zweren in de darmen en verdere spijsvertering. Het kan ook een negatief effect hebben op de werking van het immuunsysteem van het paard. Symptomen van verzuring in de darmen zijn: verminderde eetlust, het ontstaan van zweren in de darmen, koliek symptomen, verminderde prestaties en vatbaarder zijn voor hoefbevangenheid en koliek.
2. Koliek
Een veel voorkomend darmprobleem bij paarden is koliek. Koliek wordt beschreven als (hevige) buikpijn. Er zijn verschillende soorten koliek, met verschillende oorzaken.
Gaskoliek wordt veroorzaakt door de ophoping van gas in de darmen. Normaal wordt gas afgevoerd door het spijsverteringsstelsel maar bij gaskoliek hoopt gas op in darmen. Een ophoping van gas in de darmen wordt veroorzaakt wanneer er een verstopping zit waardoor het gas de darmen niet uit kan. Daarnaast kan gaskoliek ook ontstaan wanneer een paard een rantsoen gevoerd krijgt dat een te hoge hoeveelheid niet-structurele koolhydraten, zoals suiker en zetmeel, bevat 6. Omdat het spijsverteringsstelsel een te grote hoeveelheid niet kan verteren, passeert een deel van deze koolhydraten de vertering en komt in de darmen terecht waar het wordt gefermenteerd door de micro-organismen. Dit zorgt, naast een verhoogde productie van lactaat en een daling van de pH waarde, ook voor een overmatige productie van gas 6. Deze hoge productie van gas zorgt daarom voor het ontstaan van gaskoliek. Symptomen van koliek zijn: verminderde eetlust, slomer gedrag, kijken naar de buik of slaan of bijten naar de buik, rollen, zweten en een verhoogde ademhaling en hartslag.
3. Mestwater
Mestwater is een probleem wat vaker voorkomt bij paarden. Hierbij hebben paarden last van mest dat water bevat. Dit probleem is niet het zelfde als dunnere mest of diarree, waarbij de mest zelf niet het zelfde is als normale mest. Bij mestwater vormen er goede mestballen maar wordt er met de mest, of na het mesten, water uitgescheiden. Dit probleem is niet levensbedreigend maar is abnormaal en ook vervelend voor het paard omdat het een ongemakkelijk gevoel kan geven. De precieze oorzaak is niet altijd te achterhalen, maar studies suggereren dat de oorzaak in verband ligt met voeding dat niet past bij de behoeften van het paard en zorgt voor een disbalans in het microbioom 7. Een studie uitgevoerd door Lindroth et al. (2021) toonde aan wat voor een effect voeding heeft op het ontwikkelen van mestwater. Tijdens deze studie werd het rantsoen van paarden met mestwater en zonder mestwater vergeleken, waarbij een duidelijk verschil te zien was in de hoeveelheid structurele en niet structurele koolhydraten die het paard gevoerd kreeg. Paarden met mestwater kregen in vergelijking meer suikers en zetmeel gevoerd in vergelijking tot de controle paarden, zonder mestwater. Daarnaast denkt men dat de soort ruwvoer die gevoerd wordt ook een effect heeft op mestwater. De resultaten van deze studie suggereren dat een rantsoen dat vezels bevat die weinig water op kunnen nemen in de darmen, ervoor zorgt dat het paard sneller last kan krijgen van mestwater. Voor paarden met mestwater zijn vezels die in staat zijn om meer water op te nemen belangrijk.
Overige Negatieve Effecten van een Dysbiose in de Darmen
1. Dysbiose en het Effect op het Gedrag van het Paard
Naast dat een dysbiose een negatief effect heeft op de werking van de darmen van het paard, kan het ook een negatief effect hebben op het gedrag van het paard 8. Tijdens eerdere studies, met andere diersoorten, werd aangetoond dat dieren angstig gedrag vertoonde bij een verandering van het microbioom en het ontstaan van een dysbiose. Onderzoek uitgevoerd door Destrez et al. (2015) toonde aan dat de verandering van het microbioom in verband staat met stress die zich uit in gedrag van het paard.
2. Dysbiose en de Rol bij Hoefbevangenheid.
Zoals eerder benoemd, komen bij een dysbiose toxines vrij die worden opgenomen in de bloedbaan. Onderzoekers suggereren dat deze toxines een rol spelen in het ontstaan van hoefbevangenheid. De precieze rol van deze toxines in deontwikkeling van hoefbevangenheid in de hoeven is nog niet bekend. Maar studies laten zien dat een rantsoen dat een hoge hoeveelheid suikers en zetmeel bevat, de kans op het ontstaan van hoefbevangenheid vergroot vanwege de dysbiose die het kan veroorzaken, het circuleren van toxines die vrij komen en terecht kunnen komen in de lamellen van de hoeven 5.
Hoe Ondersteun je een Gezond en Goed Functionerend Microbioom en Darmen?
Allereerst is het belangrijk het paard te voorzien van voldoende ruwvoer. De vuistregel die gebruikt wordt om te bepalen hoeveel ruwvoer een paard dagelijks nodig heeft, is dat het paard minimaal 2% van het lichaamsgewicht dagelijks in kilogram ruwvoer moet krijgen. De vezels in ruwvoer zijn essentieel voor een gezond microbioom en een goed functionerende darm.
Neem het rantsoen van je paard regelmatig onder de loep om te bepalen of het nog steeds past bij de behoeften van je paard. Hiermee voorkom je het voeren van overtollig veel zetmeel en suiker. Het is niet nodig om helemaal geen zetmeel en suiker te voeren, aangezien dit ook belangrijke koolhydraten zijn voor de productie van energie in het lichaam, maar zorg dat de hoeveelheid de je voert past bij de behoeften van het paard.
De toevoeging van een Pre & Probiotica supplement ondersteunt daarnaast ook het microbioom en de darmen van het paard. Prebiotica zijn vezels die in de darmen worden gefermenteerd door het microbioom en worden omgezet tot vetzuren met een korte keten. Deze vetzuren zijn belangrijk voor de gezondheid en werking van de darmen. Probiotica zijn levende micro-organismen die bij supplementatie in de darmen terecht komen en een gezond microbioom bevorderen. Synovium Immunomodulator bevat daarom een hoogwaardige prebiotische gist ter ondersteuning van de darmen en het immuunsysteem. Synovium Gastrosafe bevat de Prebiotica fructooligosaccharides (FOS) en door de combinatie van ingrediënten ondersteunt het de darmen en de maag van het paard.
Als jouw paard last heeft van darmproblemen en je bent opzoek naar passend voedingsadvies, is het aan te raden om advies te vragen van een nurtitionist.
Referenties
1. Dougal, K., Harris, P.A., Edwards, A., Pachebat, J.A., Blackmore, T.M., Worgan, H.J., Newbold, C.J. (2012) A comparison of the microbiome and the metabolome of different regions of the equine hindgut. FEMS Microbiology Ecology, 82(3):642-652.
2. Bergman, E.N. (1990) Energy contributions of volatile fatty acids from the gastrointestinal tract in various species. Physiological Reviews, 70(2): 567-590.
3. Boucher, L., Leduc, L., Leclère, M., Costa, M.C. (2024) Current Understanding of Equine Gut Dysbiosis and Microbiota Manipulation Techniques: Comparison with Current Knowledge in Other Species. Animals,14(758):1-23.
4. Julliand, V., Grimm, P. (2017) The Impact of Diet on the Hindgut Microbiome. Journal of Equine Veterinary Science, 52. doi:10.1016/j.jevs.2017.03.002
5. Tuniyazi, M., He, J., Guo, J., Li, S., Zhang, N., Hu, X., Fu, Y. (2021) Changes of microbial and metabolome of the equine hindgut during oligofructoseinduced laminitis. BMC Veterinary Research, 7(11):1-13.
6. Shirazi-Beechey, S.P. (2008) Molecular insights into dietary induced colic in the horse. Equine Veterinary Journal, 40(4):414-421.
7. Lindroth, K.M., Lindberg, J.E., Johansen, A., Müller, C.E. (2021) Feeding and Management of Horses with and without Free Faecal Liquid: A Case–Control Study. Animals, 11(2552):1-14.
8. Destrez, A., Grimm, P., Cézilly, F., Julliand, V. (2015) Changes of the hindgut microbiota due to high-starch diet can be associated with behavioral stress response in horses. Physiology and Behavior, 149: 159-164.