Een peesblessure kan aan alle genoemde pezen in de benen voorkomen. Toch komen blessures aan de oppervlakkige buiger het vaakst voor bij het paard 4. Daarnaast tonen studies aan dat bij paarden met een peesblessure, de blessure het vaakst voorkomt in de voorbenen van het paard 5. Ook komen bepaalde blessures vaker voor in zekere disciplines van de sport. Een peesblessure kan ontstaan door acute overbelasting, bijvoorbeeld tijdens een training of wanneer het paard zich bezeerd in de wei. Hierbij rekken de vezelbundels van de pees voorbij de elastische grens 3. Maar meestal wordt een peesblessure veroorzaakt door chronische overbelasting. Bij chronische overbelasting wordt herhaaldelijk belasting op de pees uitgeoefend wat zorgt voor kleine beschadigingen die uiteindelijk zorgen voor een peesblessure 2. Dit komt bijvoorbeeld voor wanneer de training zwaarder is dan dat het lichaam op dat moment aankan.

Hoe Herken je een Peesblessure?

Voor de beste kans op genezing van een peesblessure is het belangrijk dat een blessure op tijd wordt herkend en de dierenarts wordt ingeschakeld. Symptomen van een peesblessure zijn afhankelijk per blessure en de ernst hiervan. Maar een veel voorkomend symptoom is het ontstaan van een zwelling op het been die warm aanvoelt. De warme zwelling is een gevolg van de ontstekingsreactie die plaatsvindt door het ontstaan van de blessure 6. Soms lopen paarden met een peesblessure kreupel. Let daarom ook op veranderingen in de gangen van het paard, bijvoorbeeld tijdens het rijden of longeren. Maar afhankelijk van de blessure kan de kreupelheid snel wegtrekken, waardoor het voorkomt dat de ernst van de blessure wordt onderschat en het paard te snel weer wordt belast. Het is belangrijk om de pezen met regelmaat te controleren op veranderingen zoals zwellingen, zodat snel gehandeld kan worden na het ontstaan van een peesblessure.

Behandeling van een Peesblessure

Wanneer wordt vermoed dat het paard een peesblessure heeft wordt de diagnose gesteld door het uitvoeren van een echo door de dierenarts. Door middel van de echo kan de ernst en de plek waar de blessure zit worden bepaald. Daarnaast ziet de dierenarts in welke fase de blessure zich bevindt.

De acute fase is het eerste stadium van een peesblessure. Dit is wanneer een ontsteking plaatsvindt waardoor een zwelling ontstaat op het been, die warm aanvoelt 7. In de acute fase van de peesblessure wordt gebruik gemaakt van ontstekingsremmers en wordt het vooral aangeraden om het been zo veel mogelijk te koelen met koud water, voor 20 minuten aan een stuk, om de ontsteking te minderen 8. Tijdens deze fase wordt ook wel eens boxrust aangeraden.

Na de acute fase komt de fase waarin het lichaam weer vezels aanmaakt voor genezing van de blessure. Alleen worden de peesvezels met afwijkend weefsel vervangen waardoor de elasticiteit van de pees vermindert en dit dus niet het zelfde is als de ‘normale’ peesvezels 6. Om het herstel in goede banen te leiden kan er gebruik worden gemaakt van behandelingen zoals shockwave, stamceltherapie en platelet rich plasma (PRP) 8. PRP is een vrij nieuwe behandelmethode waarbij lichaamseigen bloedplasma wordt gebruikt voor het behandelen en de genezing van peesblessures. Bij stamceltherapie wordt gebruik gemaakt van stamcellen uit het beenmerg van het paard voor herstel. Schockwave wordt gedaan door middel van het toepassen van drukgolven op de pees. Daarnaast wordt bij de behandeling van een peesblessure ook regelmatig gebruik gemaakt van lasertherapie.

Op basis van de ernst van de blessure, de plek en het stadium waarin het zich bevindt, wordt een behandelplan opgesteld. Ook wordt er een revalidatieschema gemaakt waarbij het paard gecontroleerd mag bewegen. Beweging stimuleert de bloedsomloop en circulatie in de pees wat een positieve invloed heeft op het herstel van de pees van het paard. Dit schema verschilt ook per blessure en de ernst van de blessure. De periode van revalidatie kan verschillen van 3 maanden tot langer dan een jaar 8. De pees is echter een deel van het lichaam dat slecht doorbloed is. Hierdoor is de afvoer van afvalstoffen en de aanvoer van voedingsstoffen niet optimaal. Dit zorgt ervoor dat het herstel van de pezen bij een blessure langzaam verloopt. Een goede revalidatie is belangrijk voor genezing van de blessure en het voorkomen van het ontstaan van een nieuwe blessure. Het doel van de revalidatie is om de kwaliteit van het peesweefsel zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke staat te brengen, al is het helaas niet mogelijk om deze volledig te herstellen tot de oorspronkelijke kwaliteit.

Management Tips voor Preventie van Peesblessures

Peesblessures zijn beter te voorkomen dan te genezen. Daarom is het goed om met een aantal dingen rekening te houden voor het onderhouden van gezonde pezen.

Bouw de training van je paard geleidelijk op en zorg ervoor dat het lichaam, bij aanpassingen van de training, goed kan herstellen 6. Dit zorgt ervoor dat het lichaam en met name de pezen, de tijd krijgen om zich aan te passen aan de veranderende lichamelijke inspanning. Daarnaast is een goede conditie van het lichaam en ontwikkeling van een sterke spiermassa belangrijk bij het voorkomen van peesblessures. Goede voeding en dagelijkse vrije beweging zijn essentieel voor een optimale conditie van het lichaam.

Hoewel het soms wordt afgeraden om op andere bodems te rijden dan het paard gewend is, kan het juist nuttig zijn om af en toe van ondergrond te wisselen voor goede ontwikkeling van de pezen. Het is wel belangrijk dat de bodem niet te glad is of dat er kuilen in de bodem zijn waar het paard zich in kan verstappen 6.

Zorg ervoor dat je paard correct en op tijd wordt beslagen en/of bekapt. Wanneer dit niet op tijd wordt gedaan, verandert de stand van de voeten en kan dit effect hebben op de belasting op de pezen van het paard 6.

Koel de pezen na intensieve inspanning door middel van afspuiten met koud water of koelproducten zoals klei, een cooling gel of speciale koelbandages.

Check ook met regelmaat de pezen van je paard om veranderingen zo snel mogelijk op te merken.

Supplement voor de Pezen van het Paard

Supplementen kunnen ter ondersteuning van de pezen en gewrichten worden ingezet. Veelgebruikte ingrediënten zijn collageen en MSM.

Collageen is een lichaamseigen eiwit die onder andere in de pezen van het paard voorkomt. Studies tonen aan dat Collageen een belangrijk onderdeel is van de pees en een rol speelt bij genezing van de pees bij blessures 9. Synovium Agility bevat Bioactieve Collageen Peptiden ter ondersteuning van de pezen en gewrichten.

Methylsulfonylmethaan (MSM) is een organisch gebonden zwavel en is een essentieel component voor de aminozuur – en eiwitsynthese en de productie van weefsel in het lichaam. Daarnaast functioneert MSM als antioxidant en neutraliseert het vrije radicalen die vrijkomen door zware inspanning 10. Synovium MSM Pure, Synovium MSM Optimal-C en Synovium Motion JMT bevatten alle drie MSM ter ondersteuning van het de pezen van het paard.

Ook omega-3 vetzuren worden veel toegepast vanwege hun ontstekingsremmende werking. Onderzoek toont aan dat deze vetzuren een positief effect hebben op ontstekingswaarden in het lichaam 11. Lijnzaadolie en algenolie zijn voorbeelden van oliën met een gunstige verhouding van omega-3 vetzuren.

Kortom, het is van groot belang om peesblessures te voorkomen door middel van goed management, training en voeding. Controleer de pezen regelmatig op veranderingen en schakel bij twijfel altijd een dierenarts in, zodat een passend behandel- en revalidatieplan kan worden opgesteld in geval van een peesblessure.
 

Referenties

1.           O’Brien, C., Marr, N., Thorpe, C. (2021) Microdamage in the equine superficial digital flexor tendon. Equine Veterinary Journal, 53(3):417-430.

2.           Shojaee, A. (2023) Equine tendon mechanical behaviour: Prospects for repair and regeneration applications. Veterinary Medicine and Science, 9(5):2053-2069.

3.           Dahlgren, L.A. (2007) Pathobiology of Tendon and Ligament Injuries. Clinical Techniques in Equine Practice, 6:168-173.

4.           Thorpe, C.T., Clegg, P.D., Birch, H.L. (2010) A review of tendon injury: Why is the equine superficial digital flexor tendon most at risk? Equine Veterinary Journal, 42(2):174-180.

5.           Lam, K.H., Parkin, T.D.H., Riggs, C.M., Morgan, K.L. (2007) Descriptive analysis of retirement of Thoroughbred racehorses due to tendon injuries at the Hong Kong Jockey Club (1992–2004). Equine Veterinary Journal, 39(2):143-148.

6.           Williams, J., Chatham, A. (2012) Equine tendons: reducing the risk of injury. The Veterinary Nurse, 3(1):20-28.

7.           Barrett, J., White, N.A. (2008) Introduction to Equine Tendon Injury. AAEP Proceedings, 54:464-469.

8.           Smith, R.K.W. (2024) Treatment of tendinopathies. Equine Veterinary Education, 36:659-627.

9.           Dahlgren, L.A., Brower-Toland, B.D., Nixon, A.J. (2005) Cloning and expression of type III collagen in normal and injured tendons of horses. American Journal of Veterinary Research, 66(2):266-270.

10.         Marãn, G., Mũoz-Escassi, B., Manley, W., García, C., Cayado, P., de la Muela, M.S., Olábarri, B., León, R., Vara, E. (2008) The effect of methyl sulphonyl methane supplementation on biomarkers of oxidative stress in sport horses following jumping exercise. Acta Veterinaria Scandinavica, 50(1): 1-9.

11.        Manhart, D.R., Scott, B.D., Gibbs, P.G., Coverdale, J.A., Eller, E.M., Honnas, C.M., Hood, D.M. (2009) Markers of Inflammation in Arthritic Horses Fed Omega-3 Fatty Acids. The Proffesional Animal Scientists, 25(2):155-160.